Sbeicio
Sbeicio yw pan fo rhywun yn rhoi alcohol neu gyffuriau yn niod neu yng nghorff person arall heb eu caniatâd a heb yn wybod iddyn nhw.
Gall pobl hefyd ddioddef ‘sbeicio drwy bigo’, sef chwistrellu rhywun â chyffuriau heb eu caniatâd.
Gall sbeicio ddigwydd i unrhyw un, unrhyw le a hynny gan bobl ddiarth neu bobl rydych chi’n eu nabod.
Gallai sbeicio rhywun fod yn nifer o droseddau, sy’n gallu dod â dedfryd o hyd at ddeng mlynedd o garchar; hyd yn oed pan nad oes trosedd arall, fel lladrad neu ymosod, wedi digwydd.
Arwyddion cael eich sbeicio
Gall fod yn anodd dweud a ydy’ch diod wedi cael ei sbeicio ond os sylwch chi fod golwg neu flas eich diod wedi newid, stopiwch yfed. Os ydych chi mewn bar neu glwb dwedwch wrth y staff neu’r bobl ddiogelwch ar unwaith.
Os ydych chi’n credu eich bod chi neu ffrind wedi cael eich sbeicio, mae amryw o bethau i chwilio amdanyn nhw, gan gynnwys:
- dryswch
- cyfogi neu chwydu
- gweld pethau a pharanoia
- colli cyswllt â’ch amgylchedd neu ddiffyg cydsymud
- methu cyfathrebu’n iawn
- mynd yn anymwybodol
Gall fod yn anodd nabod y symptomau gan eu bod nhw’n amrywio gan ddibynnu ar yr hyn rydych chi wedi cael eich sbeicio ag e ac mae’n gallu bod yn debyg i gael gormod o alcohol. Os dechreuwch chi deimlo’n rhyfedd neu’n fwy meddw nag oeddech chi’n meddwl y dylech chi fod, gofynnwch am help yn syth.
Os ydych chi’n credu eich bod chi wedi cael eich sbeicio
Os ydych chi’n credu eich bod chi neu ffrind wedi cael eich sbeicio, mae’n bwysig dweud wrth rywun cyn gynted ag y gallwch.
- Rhybuddiwch aelod o’r staff neu’r bobl ddiogelwch os ydych chi mewn lleoliad.
- Arhoswch gyda’ch ffrind a daliwch i siarad â nhw.
- Peidiwch â gadael iddyn nhw fynd adref ar eu pen eu hunain na gadael gyda rhywun nad ydych chi’n eu nabod.
- Riportiwch i'r heddlu ar-lein, ar 101 neu, mewn argyfwng, ffoniwch 999.
Os oes gennych chi neu rywun arall symptomau
- Os ydych chi’n poeni ffoniwch 111.
- Ffoniwch ambiwlans os bydd y symptomau’n gwaethygu.
Os ydych chi’n credu bod ymosodiad rhywiol wedi bod o bosib
- Ewch i’ch canolfan atgyfeirio ymosodiadau rhywiol (SARC) agosaf i gael gofal a chymorth arbenigol.
Gadael i bobl wybod sy’n rhoi’r cyfle gorau ichi gael gofal ac iddyn nhw gasglu unrhyw dystiolaeth lle gallai trosedd fod wedi digwydd.
Rydyn ni’n gwybod y gall fod yn frawychus riportio eich bod wedi cael eich sbeicio, ond mae’r heddlu yma i’ch helpu. Byddan nhw’n gwrando arnoch chi ac yn eich cymryd chi o ddifrif.
Beth sy'n digwydd os byddwch chi'n riportio i'r heddlu
Ar ôl i’r peth gael ei riportio, os ydyn ni’n amau bod sbeicio wedi digwydd, gall swyddogion gymryd sampl iwrin heb amharu arnoch chi.
Mae rhai cyffuriau yn gadael y corff mewn llai na 12 awr, felly mae’n bwysig riportio a phrofi cyn gynted â phosib. Mae cyffuriau eraill yn aros yn y corff yn hirach, felly gall profion ddigwydd hyd at saith diwrnod wedi’r digwyddiad.
Bydd canlyniadau’r profion yn dod yn ôl mewn tair wythnos ac fe gewch chi’r newyddion diweddaraf am y cynnydd gennyn ni.
Dyw hi ddim yn drosedd bod â chyffuriau anghyfreithlon yn eich system (oni bai eich bod yn gyrru), felly peidiwch â gadael i hyn eich atal rhag riportio’r peth. Rydyn ni’n gwybod y gall riportio fod yn frawychus, ond rydyn ni yma i’ch helpu.
Byddwn ni hefyd yn penderfynu a oes unrhyw droseddau ychwanegol wedi digwydd ac yn rhoi cymorth i chi.
Os cewch chi’ch profi gan eich meddyg teulu neu mewn ysbyty bydd angen ichi gael prawf gan yr heddlu hefyd, a hynny er mwyn i’r canlyniadau gael eu defnyddio fel tystiolaeth.
Sut i leihau'r risg o sbeicio
Dylai pawb deimlo’n ddiogel i fwynhau eu hunain heb boeni am gael eu sbeicio. Ond, mae yna gamau y gallwch eu cymryd i helpu i leihau’r risg o gael eich sbeicio, gan gadw chi’ch hun a phobl eraill yn ddiogel yr un pryd.
- Cadwch lygad ar eich ffrindiau a gofalwch am eich gilydd.
- Peidiwch byth â gadael eich diod heb neb i ofalu amdani.
- Byddwch yn ofalus os bydd rhywun yn prynu neu’n rhoi diod ichi – ystyriwch dderbyn diodydd gan bobl rydych chi’n eu nabod ac yn ymddiried ynddyn nhw yn unig.
- Byddwch yn wyliadwrus os bydd pobl yn estyn dros eich diodydd.
- Rhybuddiwch y staff yn syth os gwelwch chi unrhyw un yn ymddwyn yn amheus o amgylch eich diod chi neu ddiod rhywun arall.
- Os ydych chi neu ffrind yn teimlo’n sâl, gofynnwch am gymorth gan y staff neu ffoniwch ambiwlans ar unwaith.
Cymorth a rhagor o wybodaeth
- Darllenwch fwy am gadw’ch hun yn saff ar noson allan ar wefan Frank.
- Rhowch wybodaeth yn ddienw i Crimestoppers.
- Mae Victim Support yn cynnig cymorth i unrhyw un sy'n cael eu heffeithio gan drosedd.